تبادل لینک هوشمند
 |
سلام دوباره به دوستان
امروز کلاس آرایه های ادبی (بدیع: علمی است که به باز شناسی آرایه های لفظی و معنوی می پردازد . بدیع بر دو نوع است : ۱- آرایه های لفظی ۲- آرایه هایمعنوی ) رو داریم پس کاغذ و قلم بیارید:
آرایه تکرار:
تعریف: تو این آرایه شاعر سوزنش مثل گرامافونهای عهد بوق گیر میکنه به یه کلمه ای که لابد حتما خاطره ای ازش داره که رفته تو ضمیر ناخودآگاهش!(همان کودک درون است که قزوینی ها -مث عارف قزوینی-خوب میشناسنش)
مثال برای آرایه تکرار:
ای کاش سحر ناید و خورشید نزاید کامشب قمر اینجا،قمر اینجا،قمر اینجاست. شهریار
تصدیر:
همان تکرار است ولی شروع و بپایان بردن شعر با یک کلمه را گویند:
ندیده خیر جوانی غم تو کرد مرا پیر برو که پیر شوی ای جوان خیر ندیده شهریار
سلطان غمم به صُنع تصدیر داغ تو گدا نموده سلطان خودم
نگین حلقه رندان شدی که تا بدرخشد کنار حلقه چشمم به هر نگاه نگینـــــی شهریار
آرایه تلمیح:
اشاره کردن به یک واقعه تاریخی،داستان یا آیه و روایتی را تو شعر تلمیح ( همون نمک ریختن بخونید) گویند.
مثال برای تلمیح:
آن کسی را که در این ملک، سلیمان کردیم ملت امروز یقین کرد کاو اهرمن است. عارف قزوینی
نی محزون مگر از تربت فرهاد دمید که کند شکوه ز هجران لب شیرینی شهریار
توضیح اینکه: شاعر قزوینی به کاری که قبلا با رفقا انجام دادن و اشتباه بوده اشاره میکنه و میگه شبیه داستان تصدی امور ملک سلیمان توسط اهرمن است .
شاعر تبریزی هم به داستان شیرین و فرهاد با انگشت اشاره میکند!
آرایه پارادوکس:
استفاده از دو کلمه متضاد به شکل متناقض نما مثل اینکه طرف بگه جیبهایم پر از خالی است پربا خالی بصورت منتاقض و جالبی ترکیب شده.
دولت فقر خدایا به من ارزانی دار کاین کرامت سبب حشمت و تمکین من است
حافظ
از تهی سرشار جویبار لحظه ها جاریست. نمیدونم کی گفته
اسلوب معادله :
عقل کامل میشود از سرد و گرم روزگار آب و آتش میکند صاحب برش شمشیر را صائب تبریزی
آدمی پیر چو شد حرص جوان میگردد خواب در وقت سحرگاه گران میگردد ایضاً صائب جون
لفّ و نشر ادبی:
برید و درید و شکست و ببست یلان را سر و سینه و پا و دست فردوسی
پروانه زمن شمع زمن گل زمن آموخت افروختن و سوختن و جامه دریدن نمیدونم کی گفته
ایهام:
آوردن واژه اي است با حداقل دو معني که يکي نزديک به ذهن و ديگري
دور از ذهن باشد و مقصود شاعر، معمولاً معني دور و گاه، هر دو معني است.
ميان گريه مي خندم که چون شمع اندر اين مجلس
زبان آتشينم هست، ليکن در نمي گيرد
« حافظ »
1- اثر نمي کند
2- روشن نمي شود
ديدم و آن چشم دل سيه که تو داري جانب هيچ آشنا نگاه ندارد «حافظ »
1- سياه دل، ظالم
2- چشمي که مردمک سياه دارد منبع بخش ایهام
شور فرهادم ز پرسش سر به زیر افکنده بود ای لب شیرین جواب تلخ سر بالا چرا؟ شهریار
1- لب یار که شیرین است
2- لب شیرین یارِ فرهاد
مراعات نظیر:
شاعر چند کلمه که ارتباط معنایی و یا کاربردی باهم دارن رو تو شعر میاره
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری سعدی
واج آرایی:
تکرار موزون و متناوب چند واژه در شعر یا نثر را گویند:
بر او راست خــــم کرد و خــــم کرد راست خــــروش از خـــــــــم چــــــرخ چــاچـــی بخــــــاست فردوسی
منت به یک نگه آهوانه میبخشم هرآنچه ای ختــــــنی خط من خطــــا کردی شهریار
من همینها یادم میاد و بلدم ولی این رشته سر دراز دارد به این لیست نگاه کنید:
آرایه‌های برونی (صناعات لفظی)
سجع همسنگ (سجع متوازن) سجع رو بلدم پسونداش یادم نمونده
- سجع همسو (سجع مطرف)
- سجع همسان (متوازی)
- همسانی (ترصیع)
- تسجیع
- ازدواج خیلی مبارکه شیرینیشو کی میخوریم؟؟!!
- همگونی (جناس) بلدم
- جناس تام
- جناس ناقص
- جناس زاید و مزید
- جناس زاید
- جناس مذیل
- جناس آمیغی (مرکب)
- جناس مقرون
- جناس مرفو
- جناس دوگانه (مکرر یا مزدوج)
- همسانی و همگونی (ترصیع مع‌التجنیس)
- اشتقاق
- باشگونگی (قلب)
- بُنسری (ردالعجز علی‌الصدر)
- سَربُنی (ردالصدر علی‌العجز)
- تسبیغ (تشابه‌الاطراف)
- وارونگی
- بازآورد آغازینه (ردالمطلع) بلدم به پایان برد غزل یا قصیده با بیت مطلعش
- بازآورد قافیه (ردالقافیه) بلدم تو غزل و قصده از این کارها میکنن قافیه مصرع اول رو در مصرع چهارم میارن
- قافیه دوگانه (ذوقافیتین) بلدم
- تشریح و تکرار گفتم
- هماوایی (توزیع)
- اعنات (التزام)
- وزن دوگانه (ملون)
- توشیح
آرایه‌ای درونی (صناعات معنوی)
صفت‌شمار (تنسیق‌الصفات)
- نام‌شمار (سیاقةالعداد)
- پی‌سپار (متتابع)
- همبهری (تسهیم)
- نشانداری (توسیم)
- وانگری (التفات)
- همبستگی (مراعاةالنظیر) گفتم
- ناسازی (تضاد)
- نادان‌نمایی (تجاهل‌العارف)
- چشمزد (تلمیح) گفتم
- دستانزنی (ارسال‌المثل)
- تضمین بلدم
- ای که از کلک هنر نقش دل انگیز خدایی حیف باشد مه من کاینهمه از مهر جدایی
- گفته بودی جگرم خون نکنی باز کجایی؟ (من ندانستم از اول که تو بی مهر و وفایی
- عهد نابستن از آن به که ببندی و نپایی سعدی) شهریار
- ترجمه از علی ربانی
- جمع ادبیاته یا ریاضیات؟؟!!!
- تفریق : حالا که دارم خوب فکر میکنم لیمیت و مشتق هم داریم که اینجا ذکر نشده!!!
- تقسیم والبته انتگرال سه گانه !
- استیفا (استقصا)
- جمع و تفریق دیفرانس و میل گردان
- پیچش و گسترش (لف و نشر) گفتم که
- وارونه (معکوس) فیزیکه یا ادبیات؟!! نسبیت یه بخشیش درباره همین ادبیات ماست که انوشیرتین بنا به سفارش آریل شارون این بحث رو در نظیریه اش گنجوند روح فردوسی شاد!!!!!
- آمیخته (مختلط) مختلط که مشکل داره دارن دانشگاهها رو تفکیک جنسیتیش میکنن.
- بازگشت (رجوع) بارها گفتم باز آمدنت نیست چو رفتی رفتی. طلاق باین بوده نه رجعی که مخدره دوباره برگرده بجاش صیغه میکنم
- ایهام : یه چشمه اش رو توضیح دادم باقیش خیلیه
- ایهام پیراسته (ایهام مجرده)
- ایهام آشکار (ایهام مبینه)
- ایهام پرورده (ایهام مرشحه)
- ایهام آمیغی (ایهام مرکب)
- ایهام تناسب
- ایهام تضاد
- ایهام‌گونه (شبه ایهام)
- ابهام مث پشت شیشه حمامهای قدیمی که بخار میگرفت درست گفتم حداد جون؟؟!!
- دورویه (ذووجهین)
- ستایش نکوهش‌نما (مدح شبیه ذم)
- نکوهش ستایش‌نما (تأکیدالذم بما یشبه المدح)
- استدراک
- ستایش دورویه (مدح موجه)
- شیوه شیرین (اسلوب‌الحکیم)
- فسونِ روا (سحر حلال)
- مبالغه: اینم بلدم مرتبه ضعیفِ اغراق و غلوّ است.
- اغراق: اینم بلدم
- مثال: دیده ما چو به امید تو دریاست چرا به تفرج گذری بر لب دریا نکنی؟ حافظ
- گزافه هنری (غلو) شدید تر از اغراق است شاید این مثال اغراقی هم که آوردم برا این باشه نمیدونم.
- یکپارچگی (استطراد)
- پرسش و پاسخ مسائل شرعی که بهش استفتاء هم گفته میشه ولی غلامعلی گفته اینجوری بگین!
- شگرف‌آغازی (براعت استهلال) خوندیم یادم نمونده: آفت علم فراموشیست ، زکات علم آموختن آنست
- نیک‌آغازی (حسن مطلع)
- نیک‌انجامی (حسن مقطع)
- گریز نیک (حسن تخلص)
- خواهش نیک (حسن طلب)
- بهانگی نیک (حسن تعلیل): اینم بلدم
- مثال : رسم بدعهدی ایام چو دید ابر بهار گریه اش بر چمن و سوسن و نسرین آمد حافظ
- چیستان (لُغَز)
- معما
منبع کزازی، میرجلال‌الدین، زیباشناسی سخن پارسی ۳: بدیع، تهران: کتاب ماد، چاپ دوم، ۱۳۷۳خ.
منبعی که من ازش کپی کردم لیست رو ولی توضیحات کامله ، بالغه ، وافیه ، کافیه و اضافه از خودمه.
تقدیم به غلامعلی حداد جون.
مطمئنم خود فارسها با این دقت اینها رو یاد نگرفتن که من ترک سولدوزی یاد گرفتم.
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط: شعر و ادبیات، ،
:: برچسب‌ها: آرایه های ادبی, شعر پارسی, شهریار, حافظ, عارف قزوینی, جناس, واج آرایی, اغراق, لف و نشر, اسلوب معادله, ادبیات, شعر, تلمیح, تکرار, ایهام, ابهام, ,
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: